Mieszkańców tych wsi przesiedlano w latach 70-tych XX wieku. Później niszczono zabudowę, poza wybranymi obiektami, które rozebrano do późniejszej rekonstrukcji. Były różne koncepcje ich zagospodarowania. Zwyciężył pomysł stworzenia skansenu (Osada Czorsztyn-Kluszkowce) na półwyspie Stylchyn na północnym brzegu Jeziora Czorsztyńskiego. Stało się to w latach 90-tych XX wieku.
Wsie zatopiono. Trzydzieści jeden zabytkowych obiektów
Powierzchnia zabytkowej osady zajmuje około 31 ha. Składa się z 31 obiektów, w tym są drewniane pensjonaty, wille (9 obiektów), chałupy (najstarsza z 1898 r.) i budynki gospodarcze (11) oraz kamienno-drewniane piwniczki (11). Przeniesione obiekty w większości pochodzą z XIX wieku.
Osada podzielona jest na kilka części. W kompleksie gospodarczym na uwagę szczególnie zasługują kamienne piwniczki z drewnianymi spichlerzami, które mają grubo ponad 100 lat i do osady zostały przeniesione z zatopionej wsi Maniowy. To etnograficzny unikat na skalę europejską. W tych piwniczkach przechowywano m.in. płody rolne. Inne budynki to chałupy, obory, stodoły.
Osada to także część hotelowo-restauracyjna. Znajdują się tu trzy wille – Leopolda Szperlinga, Teofila Sanoka, Józefa Galoty
Willę Leopolda Szperlinga (dawna Restauracja Pieniny) zbudowano w 1847 (L. Szperling kupił ją w 1909 r. od Drohojowskich). Początkowo służyła jako zajazd z wyszynkiem. Znajdowała się w centrum dawnego Czorsztyna. Z czasem została rozbudowana i stała się dużym kompleksem hotelowo-restauracyjnym (przed wojną). Po wojnie obiekt był prowadzony przez PTTK. Zdemontowano go w 1994 r.
Willa Teofila Sanoka powstała w latach 1924-25. Budynek został zdemontowany i zakonserwowany w 1994 roku oraz odtworzony w latach 1997–1998.
Pozostałe wille to m.in. dawny Dwór Drohojowskich (wybudowany w 1880 r., po wojnie bank i sklep), wille „Basia” i „Zbyszek” – dawne przedwojenne pensjonaty.
Część obiektów została przystosowana do celów turystycznych. Zorganizowano w nich miejsca noclegowe, gospody, a nawet część konferencyjną. Każdy chętny turysta mógł zamieszkać w starych obiektach, zjeść tu posiłek. Teraz już, niestety, nie ma takiej
możliwości. Osada powoli niszczeje. Wszędzie taśmy zabezpieczające i tabliczki – teren prywatny.
Kompleks z roku na rok niszczeje
Dodajmy, że na początku (od 1997 r.) osada należała do gminy Czorsztyn (65 procent udziałów) i Skarbu Państwa (35 procent). Po pięciu latach sprzedano ją prywatnej spółce. I zaczęły się problemy z płatnościami. Doszło do spraw sądowych, a nawet akcji CBA. Obecnie właścicielem zabytkowego kompleksu jest słowacka spółka.
Przeniesienie tych obiektów i ich odtworzenie było dużym wyzwaniem i osiągnięciem. Stąd wiele nagród po stworzeniu tej osady.
Niestety, teraz osada z roku na rok wygląda coraz gorzej.
Zapraszamy do obejrzenia zdjęć osady. To w pierwszej części. W drugiej prezentujemy stare fotografie przedstawiające Stary Czorsztyn, Stare Maniowy, Kluszkowce oraz budowę zapory.
Policja radzi jak zaplanować podróż
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
